Οι ιστορικοί του αρχαίου θεάτρου και, ευρύτερα, της ελληνικής γραμματείας δεν συμφωνούν πάντοτε για ποιο ακριβώς πράγμα μιλούν. Για το συγκεκριμένο θεατρικό είδος, με σαφή λίγο πολύ χαρακτηριστικά το οποίο ολοκλήρωνε την κάθε τετραλογία μετά από τρεις τραγωδίες. Παραμένει ένα βάθος που μπορεί να πρέπει να ιδωθεί όχι μόνο από την ιστορική, αλλά επίσης και από την ψυχική και την οντολογική του άποψη.
Το θέατρο του παράλογου μοιάζει με μια έννοια να μας λέει ότι αν μετά το kontzentrationlager Auschwitz- Birgenau της ναζιστικής Γερμανίας, το Katyn (όπου βρήκαν τραγικό θάνατο χιλιάδες πολωνοί αιχμάλωτοι αξιωματικοί) και την Hirοshima μπορεί να υπάρχει θέατρο, αυτό ίσως θα ήταν ένα πρωτόγονο και πρωτοποριακό είδος που θα ισορροπούσε αινιγματικά ανάμεσα στο γέλοιο και τον σπαραγμό.
Το σατυρικό δράμα έχει βαθειά πολιτική διάσταση. Διαφέρει ωστόσο από την αριστοφανική κωμωδία, καθώς η σχέση του με το πολιτικό στοιχείο είναι όχι με τα καθέκαστα της τρέχουσας πολιτικής αλλά γενικότερη, αγγίζοντας σφαίρες όπως το σώμα, η επιθυμία, οι ενορμήσεις του έρωτα και του θανάτου.
Η αβάσταχτη ελαφρότητα των σατύρων είναι πανταχού παρούσα, χωρίς να αναιρεί τον τρόμο. Οι σάτυροι δεν παίρνουν τίποτε στα σοβαρά, ούτε και τον ίδιο τον θάνατο, κάτι που στην ουσία είναι το πιο ασυμβίβαστα κωμικό. Το δήθεν Υπερεγώ του Σειληνού, που ρητορεύει με λόγια του αέρα, είναι η κατεδάφισή του υπερεγώ. Γι’ αυτό στο σατυρικό δράμα δεν χωρεί η σοβαρή κωμική παράβαση.
Μέσα από τις πολιτικές του αναφορές το σατυρικό δράμα ταυτίζεται σχεδόν με βασικές σταθερές της τραγωδίας, όπως είναι η αντίθεσή με την σοφιστική, ως σκέψη δεσμευμένη στο φαίνεσθαι. Από την άποψη αυτή ο Κύκλωπας ευστοχεί εκεί όπου αποτυγχάνει μοιραία ο Αριστοφάνης στις Νεφέλες. Η περιπλάνηση λοιπόν των σατύρων από και προς τον Διόνυσο είναι ακριβώς και κίνηση από το φαίνεσθαι προς το είναι.
Αν η παραπάνω πρόταση ισχύει, τότε η άποψη ότι το σατυρικό δράμα αποδομεί το έπος και την τραγωδία έχει περιορισμένη αξία. Σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό επιβεβαιώνει και προεκτείνει κεντρικά στοιχεία της τραγωδίας μέσα από μια αρχέγονη όσο και πρωτότυπη σύνθεση του κωμικού με το τραγικό.
Με αυτά τα λόγια ο δάσκαλος Γιάγκος Ανδρεάδης αν-ιχνεύει την πολυδιάστατη ταυτότητα του σατυρικού δράματος.
Κοιτώντας με τα μάτια ενός επίδοξου Ιχνευτή αναζητώ μέσα από μια αβίαστη εσωτερίκευση του υποσυνείδητου….μέσα από καταρράχτες κινήσεων των φοιτητών του Παντείου, ίσως τόσο δυσκολοσύλληπτων για ένα μυαλό πειθαρχημένο στην καθημερινή πεζότητα, την ερμηνεία του έργου του Σοφοκλή….! Μια άποψη που μπορεί να μας ξαφνιάσει στην αρχή, αλλά σιγά-σιγά να μας γοητεύσει και να μας κατακτήσει….!
Το θέατρο αναμορφώνεται από «πολιτιστικό» σε «πολιτικό», μια διαδικασία κατανόησης και αυτοπροσδιορισμού μιας κοινωνίας που είχε αναγάγει τον «λόγον» σε ακρογωνιαίο λίθο του τρόπου ζωής της, εξετάζοντας επίσης τις πράξεις του ατόμου στο πλαίσιο αξιών που είναι κοινές στο κοινωνικό σύνολο(όπως σημειώνει ο Nesselrath) και διαπομπεύοντας τον σήμερα με τόση μεγάλη ευκολία από τα έδρανα ενός κοινοβουλίου, έως τις κερκίδες ενός γηπέδου…. Η «μείξη» του σατυρικού δράματος με την ανθρώπινη φύση. Ένας τρόπος να βελτιώσουμε τις αισθήσεις μας, ένας τρόπος να βλέπουμε, ένας τρόπος να αναρωτιόμαστε ή ακόμη καλύτερα ένας τρόπος να ρωτάμε…!
Για να φτάσουμε όμως στο επίπεδο του «ερωτώ», θα πρέπει πρώτα να νιώσω το ρίγος του έργου…δηλαδή τη συγκίνηση, που ο Σοφοκλής θα ήθελε να μας μεταφέρει στο μοναδικό σωζόμενο σατυρικό του δράμα. Θα συμβεί ή όχι;
Δεν είναι υποχρεωτικό….αλλά αξίζει να το προσπαθήσουμε….!
Ας «δώσουμε» λοιπόν έναν αντίκτυπο βαθύ στο ίδιο το έργο, στους ίδιους τους φοιτητές – Ιχνευτές και τους συντελεστές του δράματος...
Η πρόσκληση παραμένει ανοικτή για όλους και φυσικά δωρεάν για την Δευτέρα 11 Μαΐου, ώρα 21:00 στη ΘΥΡΑ ΤΕΧΝΗΣ, οδός Σαρρή 14 – Ψυρρή..
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου